OSMANLI TÜRKÇESİ BELGE TERCÜMESİ

OSMANLI TÜRKÇESİ BELGE TERCÜMESİ

İBRAHİM GÜLEŞEN

Kırıkkale Üniversitesi Tarih Bölümü 4. Sınıf Öğrencisi

ÇEVİRİ METİNLER

Mesele-i yunaniyye beyitte zannedilerek halkta azim meserretler, inşirahlar husule gelmiş ve bu meserretleri Yeniçerilerin ilgası  Vakası takip edilmiştir.   

şu mora vaka-i ihtilaliyesinde ifay hedamet eden  vali ve kumandanlardan bilade tasrih Edildiği üzere Hurşit Paşa, dramalı Mahmut Paşa, Celal Paşa, Ahmet Edip Paşa, mora Vakası hengamında  irtihal eden  Behram Paşa , Benderli Ali Paşa , Seyit Ali paşaların her ne suretle ise ( 45 44)  seferine iştirakları görülmemiş.( Köse Mehmet Paşa) ahizade bahs mahsusta beyan Edildiği üzere harikalar gösterip( Hüsrev Paşa) ise Mensure ter askerliği makamında ferman bulunarak tezvirat ve icraat arzikârane   ve hulus peruranesine  devam etmiş, mehmet Ali Paşa ile oğlu İbrahim Paşa nakli erzak müsaileyle müsail-i saireden dolayı balvecve   gücendirilmiş bulunmakla asker-i Cihadiyyenin irsalden kıt’a elnazır badülsefer zuhur eden Mısır  mesele-i  mühimmesi  tedarikat  ve ihzaratıyla  meşgul kılmış,  Galip Paşa Erzurum Valisi ve şark  seraskeri nasip edilmiş  lisede Kars ve Ahsehanın sukutu ve tarafından sulh ve teklifi  üzerine gazaba uğrayarak refi’  Veziratla Gelibolu'ya Nefi edilmiş,  Reşit Mehmet Paşa  sefer nihayetine doğru hüsrevpaşa muzahiratıyla Makam-ı sadaret ve Serdariyye  getirilerek sefer mütakıbta hayli hizmetler etmiş, işkodralı mustafa paşaya evvelce iltifat edilmemiş lisede 45 seferinde 15 beyin askerle ve yedine celbi edilip sonra 40 bini vardırdığı Ordusuyla- sefer müteakip mübahisinde tefsil  edileceği üzere-( Edirne) üzerine yürümüş ise de bitab bir halde Rusya ordusunu toplamasına meydan verilmemiş, siruzeli Yusuf paşa ise Varna muhafızlığına  memur edilerek orada teşdid müdafaye hayret eylemiş ve fakat Kaptan izzet  Mehmet Paşayla geçinmemesine ve bu suretle varnanın sükutuyla   irsaat  hile Rusya'da kalmasına mübeni  servet ve mal  ve emlakının müsaderesiyle  tecziye kılınmış, mor oda ki üç büyük kumandanlar arasını bulmakla gönderilen ircalden Çavuş başı (icra reisi) Hüsnü Efendi bab-ı Ali ricali menyanında bir muvaka müthizde kalarak divan ve mücalisin en büyükleri sırasında seferber ordu kumandanlarına tavsiyeler mesellü  icraat garibiyyesinde devam eylemiş,  Mısır kapı kethüdası Necip Efendi bab-ı Ali ricali meyanında enmethiz zevat sırasında kalarak sefer hengamesinde  buradaki hizmetinden ve oğlunun serasker-i  Cihadiye  için mısır irsalinde  başka icraatı görülmemiştir. Mora vakasında bulunan zevaidden  bir takimleri  bir vece  maruz 44 ve 45 seferine iştirak veya icra tesirat  ettikleri gibi âti ezzikr vaka-i Hayriyedede  mühim hizmetler ifa etmişlerdir.  anlardan gayrı işbu vakayı Hayriye de  hizmetler eden birtakım Erkan-ı  askeriye ve rical dahi sefer mebhuse iştirak veya icray tesiri  etmiş bulunmakla anlar  hakkında dahi malumat lüzumun atide i’tası  münasip görülmüştür.

             Mısır valisinin sevk edildiği üç dört  alay Cihadiye asakir müntezmasıyla medet kalayla Zarfında moran'ın Baştan başa  feth edilivermesi intizam talim terbiye-i askeriyenin Lüzum ve cunubi okul besyeta erbabı anında bile mertebe-i bedahte ikiniz hal etmiş ve devletin bir eyaletinde zuhur eden fitneyi bastırmaya kadar olmayan  nizamsız askerle eyler ve de Bir büyük devletle harp açılacak bu lense halineye müncir kalacağını akla düşünmeye başlamış ve nihayet usul ve kavaid askeriye-i kadimenin

Yeniçerilerin ilgası Avrupa  usulün de müntezime ve malume vücuda getirilmesi katiyyen taht karara alınmış idi. Lazımgelen ıslahat ve icraat sırasında makam-ı sadarette teşdid-i el şekme bir zarın bulunması lüzumuna mebni  Galip Paşa'nın- ki sefer hengamında Şark seraskeri  bulunan zattır- yerine( Benderli Selim Mehmet Paşa) intihap ve tayin edilmiştir ki 44 seferi hegmaında  makam-ı sadaret ve  Serdariyyede bulunup hiç bir iş yapmamakla azl ve  Servet ve malının müsaderesiyle nefî edilen zattır.

            tevarihinde tefsil edildiği üzere ( işkence) namıyla her ortadan 150 şer kişi efraz edlip talim ve talime şerû Ettirildiği sırada sınadığıçeriyan Ve yerdekileri sende emniyet caiz görülemediğinden isyan ve tağyan ederlerse te’dip ve terbiyeleri ne hazır bulunmak için Topçu ve Tersane ocakları reise ve zaptını ve Karadeniz Boğazı muhafızları ikaz edilmiş idi. filhakika talime  mübaşeret edildikten 1 ay geçer geçmez Yeniçeriler( Biz talim istemiyoruz ) avazesiyle Ihtilal çıkararak( 9 zil Kaide 1241) Perşembe günü 1826 bab-ı Ali ve Ağa Kapısını  basmış bulunmalarıyla  sadrazam (Selim Mehmet Paşa) Karadeniz boğazının Rumeli cehti muhafızı (Ağa Hüseyin Paşa)(Sefer mebusda  Şemni'de seraskeri bulunan ağa Hüseyin Paşadır) ,Karadeniz Boğazı'nın Anadolu cehdi muhafızı Darendeli( izzet Mehmet Paşa)( Muhran  Kaptanpaşalığa  irtika edip sefer-i mebhusda Varna  muhafızı bulunan ve sonra makamı sadarete itikat ile Nefi edilen zattır) muyitlerinde  üç bin  kadar sekban ile mazul ve mensub vükela ve ulema ve rical-i devlet ve talebeleriyle dersam ve havaceleri ve topçu ve humbaracı (havancı) ve tersane askeri perşembe sabahı top kapı sarayında ictima edip senca-i şerif sultan ahmet camii minberine vaaz edilmiş, Ahali münadiler ve estasiyle senca-i şerif Altına, yeniçerilerde taraflarından Kazgan Şerif başına davet edilmiştir. Nihayet at meydanında vaka-i Kışlarında müctemî  ve müthasan Bulunan Yeniçeriler üzerine ve Ağa  Hüseyin Paşa,  izzet Mehmet Paşa iki koldan hücum ve arkalarında Topçu yüzbaşısı ( Karacehennem İbrahim Ağa) kumbaracıbaşı dede ağa ,Askerleri ve mısır kethüdası( Necip Efendi)(( mor oda kumandanlar armasını Bulmakla gönderilen zaat) muyitle  Sultanahmet Meydanı'nda müslihan birikmiş talebe-i ulum ve ahali fevc fevc savlet edip karacehennem ibrahim ağayla ve yağlı paçavra andahtıyla halıcılardaki köseliyi tahrip ve ihrak eylemiş, kaçmak isteyenler ahzükürfetle sadrazam nezidine gönderilen sultan ahmet meydanında ki meşhur ağacına salb veya idam kılınmış ve o gün ve ertesi cuma günü sadrazam (selim mehmet paşa)nın sultanahmet'te ve (ağa hüseyin paşa)nın ağa kapısında idam eylediği eşkiyanın adedi sekiz yüzü geçmiş, bunun üzerine Yeniçeri Ocağının ebka  veya ilagsı  Sultanahmet  Camiinde biltezkir hayli mübahasandan sonra mahmud han saniyenin iradesiyle kelya ve yeni teşkil kılınacak askere (Asakir-i Mansur-ı Muhammediye)(Mansure askeri) verilmesine karar kat-ı verilip (kadim süvari ocakları badül sefer ilga edilmiştir) Asakiri Mansure-i Muhammediyye ser askerliği Ağa hüseyin paşaya tevciyye kılınmış, yeniçeri zabitan ve nefer anından bir takımı bittahri idam (bir takımları gizli mahallerden ,kapandıkları kuyulardan (mahzunlardan ihrac kılınmıştır) ve ele başıları derssadetten tebayid